İlgini çekebilir

İkiyüz milyon yıllık bir dostluk Genelde pek fark etmeyiz ama belirli bir ortamı paylaşan farklı canlıların birbirleri arasında ve yaşadıkları çevreyle, geçmişten süzülüp gelen hassas bir denge vardır (ekosistem). Bazen ortamdan lüzumsuzmuş gibi görünen tek bir unsurun kaybı dahi, -zincirleme- ölümcül sonuçlara yol açabilir. Yaşama alanı, besin, su kaynağı, eş, barınma yeri gibi belirli amaçlar için kimi canlılar, -bazen ölümleri pahasına- birbiriyle rekabet ederken; kimileri de iş birliği yaparak istediklerini almaya çalışır. Bazı iş birlikleri öylesine sıkıdır ki, olmazsa olmazdır.   İnsan türü olarak bizim de içinde bulunduğumuz memelilerle mikroplar arasındaki ilişki böyledir. Bir tür kader birliğidir: İlk memeliler; küçük cüsseli, hızlı hareket eden ve böceklerle beslenen etçillerdi. Ama et kıt ve erişimi zor bir besindi. Oysa bitkiler yeryüzünü baştan aşağı kaplamış ve en bol bulunan besin kaynağı haline gelmişti. Ne var ki, memelilerin çoğu bitkilerdeki karmaşık ...

“Mikroplara ölüm!” yaklaşımından, mikropları gönüllü yutmaya ilginç bir dönüşüm İnsanlar ekip biçmeye, hayvan yetiştirmeye başlayıp eskisinden çok daha kalabalık topluluklara dönüştükten sonra, toplu ölümler başladı. Kendilerini ve sevdiklerini zamansız bir biçimde, acı vererek hayattan koparan şeyin “mikroplar” olduğunu ancak günümüzden 250-300 yıl önce fark edebildiler. O tarihten sonra “mikroplara ölüm!” tartışılmaz bir mottoya dönüştü. Büyük ölçüde başarıya da ulaştı: Hijyen tedbirleri, aşılar, serumlar, antibiyotikler sayesinde ölümcül güçlerinden çok şey kaybettiler. *** Sonraki bilimsel çalışmalar, mikropların hepsinin kötü olmadığını, hatta kötülerin sayısının gerçekte çok az olduğunu ortaya koydu. Çoğu mikrobu zararsız olduğu için fark etmemiştik. Ardından bazılarının çok faydalı olduğunu, kimi mikroplarla kader birliği yaptığımızı ve mikropsuz bir doğal yaşamın düşünülemeyeceğini öğrendik. Endüstri de işin içine girdi: Faydalı olduğu söylenen “probiyotik...