İlgini çekebilir

Sonuçta, yalnız sağlık perspektifinden bakıldığında, -beslenme biliminin önerdiği çeşitlilik ve oranlarda olmak koşuluyla- hepçil bir beslenme daha doğru olabilir. Ancak bir veganın veya vejetaryenin etik çığlıklarına kulak tıkamak da, bir parça ahlak zafiyetidir. O çığlıklar karşısında saygıyla eğilen biri olarak, benim güncel literatür derlemelerinden söyleyebileceğim şey, vejetaryen beslenmeyi ‘sağlıksız’ olarak etiketleyip mahkûm etmenin doğru olmadığı ve böylesi bir beslenmeyle ortaya çıkabilecek risklerin -vejetaryen ilkeleri ihlal etmeden- kolayca bertaraf edilebileceğidir. Karşılaşılabilecek sorunları ve çözüm yollarını yazmıştım. Ama yazıyı son bir kez gözden geçirirken, olası risklerin her biri için önerdiğim besin kalabalığını akılda tutmanın zor olduğunu; buna karşılık tümü için geçerli bir besin ortak paydasının mümkün ve çok daha iyi olabileceğini fark ettim. Bu amaçla hem yazıyı özetleyen, hem de vejetaryen bir beslenmede öne çıkarılması gereken besin gruplarını s...

Vejetaryenlikle şimdiye kadar yazdıklarım hep olumlu şeylerdi. Ya olumsuzluklar… Vejetaryen beslenmenin -dikkat edilmediğinde- önemli sayılabilecek bazı riskleri vardır. Neyse ki, hemen hepsi telafi edilebilir cinsten şeylerdir… Protein yetersizliği riski Protein genelde etle ilişkilendirildiğinden vejetaryen (özellikle de veganların) yeterince protein alamadıkları ve bitkisel proteinlerin -aminoasit içeriğinin yetersiz olduğu çokça dile getirilir. Bu iddialarda -kısmen- haklılık payı vardır. Günlük kalorinin ne kadarının proteinden oluştuğunu araştıran karşılaştırmalı bir çalışmada oran, kırmızı etçillerde %17,2; beyaz etçillerde %15,5; lakto-ovo vejetaryenlerde %14, veganlarda %13,1 saptanmıştır . Ama sorunun abartıldığı ölçüde ciddi olmadığı ve genelde sağlığı çok olumsuz etkileyecek seviyelere gelmediği belirtilmiştir . Bitkisel proteinler, hayvansal proteinlere göre biraz daha zor sindirilir. Ama sindirilebilirlik yönünden fark yalnızca %1-4 kadardır. Vejetaryen ve...

Vejetaryenliğin sağlığa tesiri konusunda (sosyal medyada) yoğun tartışmalar bitip tükenmeden sürüp gitmektedir. İki tarafın fanatikleri, zaman zaman birbirlerine acımasızca saldırır. Kimileri vejetaryenliğin daha sağlıklı olduğunu söylerken, kimilerinin kanaati vejetaryenliğin sağlıksız olduğu ve hepçil beslenmenin şart olduğu şeklindedir. Bu tartışmalarda bir taraf etik üstünlüğe sahipken, karşı tarafın avantajı, hayli güçlü hayvansal besin lobi desteğidir. Et ve süt endüstrisinin sermaye desteği, akademik ortamda bile kendine manevra alanı açabilmektedir. Otçul lobiler görece daha zayıftır. Günümüz koşullarında, (tüm olumlu ve olumsuzlukları bir terazinin kefelerine konup) bir bütün olarak değerlendirildiğinde -vejetaryenliği- ‘sağlıksız’ şeklinde nitelemek, çok doğru değildir. Hatta, 2019’da yapılan bir sistematik gözden geçirmede , 12 çalışmadan 9’unda beslenme kalitesinin hepçillerden daha iyi olduğu bildirildi. Liflerle gelen sağlık Bitkisel beslenmenin en olumlu yanla...

Etçil-Otçul ikilemi Tıp fakültesinde okurken, “yeterli ve dengeli beslenmenin önemi” beynimize nakşedilmiş; bu bağlamda et ve süte seçkin bir değer biçilmişti. Bir zamanların ülkemizde ‘beslenme’ denince ilk akla gelen isim olan -rahmetli- Prof Dr Ayşe Baysal için de et, süt ve süt ürünleri vaz geçilmezdi. Koruyucu/Önleyici tıbbı oldum olası önemseyen biri olarak ben de aynı şeyleri savunageldim. Ama kızım, henüz yeni yetme iken; bu konudaki düşüncelerimi tümüyle değiştiremese de, sarsmayı başardı. Bir gün, “ Ben bir kuzu olsam, beni kesselerdi, ne hissederdin? ” diye sordu? Bu basit sorunun cevabını vermekte zorlandım ve kucağımda yeni bir gündem buldum. Sorun özünde etikle ilgiliydi. Ayrıca, evde baktığı balık veya hamsteri ölünce hüngür hüngür ağlayan ve hayvan kaynaklı yiyecekleri ağzına sokmayan kızımın sağlığı için endişeliydim. Bundan böyle, vejetaryenlikle daha çok ilgilenmeliydim. Doğal olarak sağlığı merkeze aldım. “ Otçul beslenmek, ne kadar sağlıklıydı? Oluşabilec...